Антикор облыста қандай заңсыздықтарды анықтады?
Облыстық Антикоррупциялық қызмет қоғам үшін маңызды салалардағы заң бұзушылықтарды анықтап, олардың алдын алу бойынша жүйелі жұмыс атқаруда. Бүгінгі таңда мемлекеттік қаражаттың тиімді жұмсалуын қамтамасыз ету және кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау басты басымдыққа айналды. Қазақстан Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі Ақмола облысы бойынша департаментінің жетекшісі Асхат Оразхан журналистермен өткізген брифинг барысында атқарылған жұмыстар мен анықталған заң бұзушылықтар туралы баяндалды, деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметінен.

Департамент басшысының айтуынша антикор жүргізген тексерулер барысында бірқатар заңсыздықтар анықталды. Мысалы, Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі 2021-2024 жылдары 600 ден астам мемлекеттік сатып алу шартын жасаған, олардың 44%-ы бір көзден сатып алу арқылы жүзеге асырылған. Бұл дегеніміз – бәсекелестік жоқ, бюджеттің ашық жұмсалуы күмән тудырады.

«Әсіресе, «Еңбек» республикалық мемлекеттік кәсіпорнымен жасалған келісім назар аудартады: 739 миллион теңгеге 22 шарт бекітілген. Бұл жерде заңбұзушылықтар бар-жоғы аудиторлық тексерулер арқылы анықталмақ», деді спикер.

Табиғатты қорғау шараларына да назар аударылған. Соңғы төрт жылда Көкшетауда ағаштарды кесуге 117,3 миллион теңге бөлінген. Алайда, «Арлан-2004» ЖШС-мен жасалған келісім аясында 500 ағаштың шын мәнінде кесілмегені анықталыпты. Бұл мемлекетке 9,5 миллион теңге шығын әкелген.

Сондай ақ 2024 жылы Көкшетауда жарияланған төтенше жағдай да антикор тексеруіне іліккен. Осы кезеңде ТКШ бөлімі бір көзден 10 келісімшарт жасаған. Бірақ тексеру барысында олардың ТЖ-ға еш қатысы жоқ екені белгілі болды. Сонымен қатар, мердігер компаниялардың заңсыз әрекеттері де әшкереленді. Тіпті, ТКШ бөлімі бұрын сыбайлас жемқорлыққа қатысы бар компаниямен 10,2 миллион теңгеге шарт жасаған.

«Сыбайлас жемқорлықтың тағы бір маңызды салдары – кәсіпкерлерге көрсетілетін заңсыз қысым. Бұл бағытта «Бизнеске жол» жобасы жүзеге асырылып, 2024 жылдың алғашқы тоқсанында 13 кәсіпкердің құқығы қорғалды, заңсыз салынған 112,7 миллион теңге көлеміндегі айыппұлдар жойылды», деді Асхат Оразхан.

Ол Ерейментау ауданындағы мектеп асханаларын жалға беру мәселесі қайта қаралғанын мысалға келтірді. Ол жерде заңды кәсіпкерлердің келісімшарттары негізсіз бұзылып, олардың орнына заңсыз мердігерлерге мүмкіндік берілгені анықталған. Заңсыз әрекетке барған шенеуніктер әкімшілік жауапкершілікке тартылған.

«Антикор тек мемлекеттік органдардың жұмысын бақылап қана қоймай, халықтың да белсенді араласуын қамтамасыз етуді көздейді. Осы мақсатта «Мобильді антикоррупциялық топ» құрылып, алғашқы тоқсанда 3 кездесу ұйымдастырылды. Нәтижесінде 57 азаматқа құқықтық көмек көрсетіліп, бюджет қаражатының тиімсіз жұмсалуына байланысты бірқатар заң бұзушылық анықталды», деп қорытындылады спикер.

Как отбираются присяжные?

В целях обеспечения прозрачности и справедливости правосудия в Казахстане расширяется сфера применения суда присяжных. Об этом на брифинге сообщил председатель специализированного межрайонного суда по уголовным делам Акмолинской области Ибрагим Алькенов, сообщает Региональная служба коммуникаций.

Суды присяжных появились в Казахстане около 20 лет назад. Для этого принят специальный закон. Так, только за 2023 год количество уголовных преступлений, подлежащих рассмотрению присяжными, увеличилось с 14 до 35, а с 1 января 2024 года — до 44.

По словам председателя суда, если раньше с участием присяжных заседателей рассматривались только особо тяжкие преступления, то теперь некоторые тяжкие и средней тяжести преступления также рассматриваются с участием присяжных.

«Чтобы стать присяжным, гражданин должен быть в возрасте от 25 до 65 лет, не иметь судимостей, обладать полной дееспособностью и свободно владеть языком, на котором ведется судебный процесс. Государственные служащие, сотрудники правоохранительных органов, судьи, прокуроры и депутаты не могут быть присяжными заседателями», — заявил Ибрагим Алькенов.

Присяжные обязаны явиться в суд по вызову. За нарушение требований закона они могут быть привлечены к административной или уголовной ответственности. Например, неявка в судебное заседание без уважительных причин влечет ответственность по статье 655 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, а воспрепятствование деятельности присяжных заседателей со стороны должностных лиц карается по статье 436 Уголовного кодекса Республики Казахстан.

«Быть ​​присяжным заседателем имеет свои преимущества». За участие в судебном процессе им выплачивается заработная плата. Данная выплата составляет половину должностного оклада судьи областного суда, но не может быть ниже средней заработной платы присяжных заседателей по месту их работы», — заключил председатель суда.

Институт суда присяжных является показателем демократического общества. Прямое участие общественности в судебном процессе повышает доверие к судебной системе. Поэтому расширение сферы применения суда присяжных является важным шагом на пути укрепления верховенства закона.