ҚҚС мөлшерлемесінің артуы бағаның өсуіне әсер ете ме?
Көбінесе ҚҚС мөлшерлемесінің өсуі бағаның күрт қымбаттауына әсер етеді. Бірақ елімізде олай болуы мүмкін бе? Жауап: тұтынушылар үшін бағаның айтарлықтай өсу қаупі минималды. Себебін түсіндірейік.
ҚҚС шегін төмендету бағаның өсуін теңестіруге көмектеседі
ҚҚС төлеуші компаниялар өздері сияқты басқа ҚҚС төлеушілермен жұмыс істеуді көздейді, өйткені бұл оларға бюджетке төленетін салық сомасын азайтуға мүмкіндік береді. Егер ҚҚС төлеуші компания басқа ҚҚС төлеушіден тауар немесе қызмет сатып алса, ол төленген ҚҚС-ын есепке ала алады, нәтижесінде оның салықтық жүктемесі азаяды. Осылайша ҚҚС төлеушілер арасындағы жүктеменің бөлінуі бағаға деген қысымды азайтады.
Еңбекақы қорына түсетін жүктемені азайту арқылы теңгерім сақталады
Үкімет ҚҚС мөлшерлемесінің өсу ықпалын азайту үшін еңбекақы қорына түсетін жүктемені төмендетуді жоспарлап отыр. Бұл шамамен тауар бағасының 40%-ын құрайды. Еңбекақы қорына түсетін жүктеменің азаюы бағаның қымбаттау қаупін төмендетеді.
Ауыл шаруашылығы саласындағы салықтық жеңілдіктер сақталады
Қазір елімізде түрлі салаларға арналған салықтық ынталандырулар бар және олардың көбі өзгеріссіз қалады. Мәселен, ауыл шаруашылығы саласындағы жеңілдіктер сақталады, бұл отандық азық-түлік бағасының қатты қымбаттауына жол бермейді.
Осылайша ҚҚС мөлшерлемесінің болжамды өсуінің әсері жеңілдететін факторлармен өтеді, сондықтан бұл жалпы бағаның едәуір өсуіне әсер етпеуі тиіс.
Приведет ли рост ставки НДС к значительному росту цен?
Обычно рост ставки НДС может привести к росту цен. Но будет ли это в Казахстане? Ответ – риск существенного повышения цен для потребителей минимален. Объясним почему:
Во-первых, снижение порога для постановки на учет НДС поможет нивелировать увеличение цен. Компании, которые работают с НДС, предпочитают сотрудничать с такими же контрагентами, потому что это позволяет им уменьшать сумму налога, который нужно платить в бюджет. Если компания, которая платит НДС, покупает товары или услуги у другого НДС-плательщика, она может зачесть уплаченный НДС. Следовательно, компания будет платить налог меньше. Таким образом, влияние на цену будет минимизировано из-за распределения нагрузки внутри цепочки НДС-плательщиков.
Во-вторых, чтобы компенсировать эффект от роста ставки НДС правительство планирует снизить нагрузку на фонд оплаты труда. Эта нагрузка, которую платит бизнес и закладывает в цену товара, сейчас составляет почти 40%. При одновременном росте ставки НДС и снижении нагрузки на фонд оплаты труда риск повышения цен для потребителей будет минимизироваться.
В-третьих, отметим, что у нас действует широкий спектр стимулирующих льгот, основная часть которых сохраняется. В частности, аграрный сектор сохраняет свои льготы. Соответственно, цены на Казахстанские продовольственные товары не должны значительно повышаться.
Таким образом, эффект от предполагаемого повышения ставки НДС будет компенсироваться смягчающими факторами, что в свою очередь не должно привести к существенному росту цен.