Көкшетауда банктік және микрокредиттік қарыздар бойынша дау қалай реттеліп жатыр

Өткен жылы Көкшетау қалалық соты маңызды жетістіктерге жетіп, бірнеше салада елеулі өзгерістер енгізді. Бұдан былай Омбудсмендер ипотекалық қарыздар бойынша ғана емес, барлық түрдегі банктік және микрокредиттік қарыздар бойынша дауларды реттей алады. Бұл туралы Көкшетау қалалық сот төрағасының міндетін атқарушы Алтынгүл Сәпиева брифинг барысында баяндады, деп хабарлайды Өңірлік коммуникациялар қызметінен.

Спикердің айтуынша 2024 жылы қабылданған заңнамалық өзгерістердің ішінде банктер мен микрофинанс ұйымдары омбудсмендерінің құзыретін кеңейту болған. Бұл өзгеріс қаржылық дауларды сотқа дейін шешуге және сотқа түсетін істердің санын азайтуға бағытталып отыр.

«Жаңа заңдарға сәйкес, әлеуметтік осал топтардың мүшелері ипотекалық қарыздар мен микрокредиттер бойынша дауларын омбудсмендер арқылы шешуге мүмкіндігі бар. Бұл жағдайда борышкерлердің үйіне қатысты шешімдер шығару үшін сотқа жүгіну талап етілмейді, ал омбудсмендер шешім қабылдауға міндетті», деді ол.

Жалпы алғанда, 2024 жыл Көкшетау қалалық соты үшін маңызды өзгерістер мен жетістіктер жылы болды. Цифрлық технологиялардың енгізілуі, медиация әдісінің кеңейтілуі және жаңа заңдардың қабылдануы сот жүйесінің тиімділігін арттырып, азаматтардың құқықтарын қорғауға ықпал етті. Одан бөлек мыңға жуық азаматтық іс қазақ тілінде қаралған. Бұл көрсеткіштің өсуі еліміздегі тіл саясатын жүзеге асыруға бағытталған маңызды қадам болып табылады.

«Сотта дауларды шешудің жаңа әдістері, атап айтқанда медиация кеңінен қолданылды. Жыл бойы 500-ден астам азаматтық іс медиация тәртібімен қаралып, істі шешудің бейресми әрі тиімді жолдары қолданылды. Осы арқылы азаматтар мемлекеттік бажды қайтарып, уақытты үнемдеуге мүмкіндік алды», деп толықтырды Алтынгүл Сәпиева.

Сот жүйесі уақыт өте келе ашықтығы мен қолжетімділігін арттырып келеді. Мәселен, цифрлық технологиялар да судьялардың жұмысын жеңілдетіп, азаматтарға сотқа қатысуды оңайлатты. «Сот кабинеті» жүйесі арқылы 2500-ден астам талап-арыз бен 7000-нан аса өтініштер қабылданды. Бұл электронды форматта қаралған істердің 99%-ын құрады.

Жалпы, осы жылы Көкшетау қалалық соты 3 мыңнан астам азаматтық және 250-ден астам қылмыстық іс қарады. Құқық бұзушылықтар бойынша да сот үкімі негізінде көптеген адамдарға жаза тағайындалды. 240-тан астам адам жазасын өтеуге кесілді, олардың ішінде 75-і бас бостандығынан шектелді. Сондай-ақ, шартты түрде босату бойынша 120-ға жуық материал қаралды, оның ішінде 33 өтініш қанағаттандырылды.

Медиации в действии: более 500 гражданских дел урегулировали в Акмолинской области
По итогам прошлого года Кокшетауский городской суд завершил работу по 8115 делам и материалам. Одним из значимых достижений стало урегулирование 504 гражданских дел путем заключения медиативных соглашений. Это позволило истцам вернуть госпошлину на сумму более 18 млн тенге. Об этом на брифинге рассказала и.о. председателя Кокшетауского городского суда Алтынгуль Сапиева, передает Региональная служба коммуникаций.
Активно использовался электронный сервис «Судебный кабинет» – с его помощью в суд поступило 2532 исковых заявлений и 7473 иных заявлений и ходатайств. В электронном формате рассмотрено 7319 гражданских дел и материалов (99% от общего числа).
В течение года на казахском языке было рассмотрено 661 гражданское дело (21,3% от общего числа). По уголовным делам и материалам этот показатель составил 2,4% (17 дел и материалов). В 217 случаях язык судопроизводства был изменен с русского на казахский. Из 288 исков, поступивших от государственных органов, 266 были поданы на государственном языке.
“Что касается статистики по уголовным делам, то в прошлом году суд вынес приговор 246 лицам. Из них 75 человек получили наказание в виде ограничения свободы, 108 человек приговорены к лишению свободы и 24 человека – к общественным работам”, -рассказала и.о. председателя Кокшетауского городского суда Алтынгуль Сапиева.
По ходатайствам об условно-досрочном освобождении рассмотрено 120 материалов, о замене наказания на более мягкое – 98.
Кроме того, 19 июня 2024 года был принят Закон Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам минимизации рисков при кредитовании и защиты прав заемщиков».
“С 21 декабря 2024 года расширены полномочия банковского и микрофинансового омбудсменов, которые теперь могут рассматривать споры по всем видам банковских займов физических лиц, включая ипотеку, автокредиты и потребительские займы. Новые правила также предусматривают обязательный досудебный порядок урегулирования споров по банковским займам и микрокредитам”, — отметила спикер.
Эти меры направлены на снижение нагрузки на суды и предоставляют гражданам дополнительные возможности для защиты своих прав. Теперь заемщики имеют право обратиться к омбудсмену в течение 15 дней с момента получения решения банка или микрофинансовой организации, если не достигнуто взаимоприемлемое соглашение об изменении условий договора.
Кроме того, в период рассмотрения спора омбудсменом запрещено взыскание заложенного имущества по ипотечным займам, если заемщик относится к социально уязвимым слоям населения. Решения омбудсменов обязательны к исполнению, но могут быть обжалованы в суде.
Принятые законодательные изменения направлены на улучшение защиты прав заемщиков и снижение нагрузки на судебную систему.